Uzdrowisko Rabka-Zdrój
Uzdrowisko Rabka-Zdrój
Ze względu na specyficzny klimat kulturowy oraz różne zawirowania historyczne polskie uzdrowiska przeżywały swoje wzloty i upadki. Charakterystycznym rodzajem architektury uzdrowiskowej są zabytki drewniane. Kiedyś zapomniane, dziś próbuje się je odrestaurować. Wszyscy wiemy, jak bardzo w polskie dziedzictwo balneologiczne wpisało się uzdrowisko w Rabce. Kojarzone przede wszystkim z leczeniem dzieci, należy do najbardziej atrakcyjnych kompleksów sanatoryjnych. Jego klimat tworzy przede wszystkim dawna architektura drewniana. Wpisana w tutejszy krajobraz, nieco zaniedbana, ciągle urzeka kuracjuszy swoim wdziękiem.
Rabka była początkowo własnością zakonu cystersów ze Szczyrzyca. Później jej gospodarzem by król, a następnie stan rycerski. Staraniem Mikołaja z Niewiarowa w 1466 roku Rabka, wówczas jeszcze wieś, uzyskała lokację na prawie magdeburskim. Wykorzystanie tutejszych mineralnych solanek jodowo-bromowych miało początkowo charakter lokalny. W pierwszej połowie XIX wieku Rabka została zakupiona przez Józefa Zubrzyckiego, którego syn Julian zdecydował się część dóbr rodzinnych przeznaczyć na zlokalizowanie tu zespołu uzdrowiskowego. Źródła solankowe zostały odkopane, oczyszczone i przystosowane do eksploatacji. W kompozycji urbanistycznej miasta wzorowano się początkowo na tradycji szwajcarskiego budownictwa uzdrowiskowego. Całość zwraca uwagę jednorodnością stylistyczną.
Na podst.: M. Holewiński, Zabytki drewnianej architektury uzdrowiskowej. „Aura” 1995 nr 7, s. 30-31.